​

Iốt – vi chất cần thiết cho cơ thể phát triển bình thường 

     Trong cơ thể, Iốt rất cần cho hoạt động của tuyến giáp, là nguyên liệu chính trong việc sản xuất hormon tuyến giáp. Hormon tuyến giáp có vai trò điều hòa nhiều chức năng của cơ thể như: giúp cơ thể phát triển, tham gia hoạt động của một số men; làm tăng co bóp cơ tim và tăng lưu lượng tim, tác động trực tiếp đến tần số của tim và mức tiêu thụ oxy của cơ tim; tác động đến sự sản sinh hồng cầu; quá trình sinh sản các tế bào; làm tăng khả năng lọc của thận; điều hòa nhiệt độ cơ thể; ảnh hưởng đến sự co cơ; kích thích tổng hợp và phân giải chất mỡ; tăng chuyển hóa chất đường; tăng tổng hợp protein khi nồng độ bình thường và phá hủy protein ở nồng độ cao; ảnh hưởng đến chuyển hóa sắt và phần lớn các chuyển hóa lớn khác trong cơ thể.

     Trong thời kỳ bào thai, sự phát triển của thai nhi phụ thuộc vào hormon giáp của người mẹ ngấm qua nhau thai sang con. Vì vậy, nếu thiếu Iốt ở 2 tháng đầu thời kỳ mang thai, trẻ khi sinh ra sẽ bị câm, điếc, đần độn, bướu cổ trẻ sơ sinh và thiểu năng tuyến giáp, chậm phát triển trí tuệ... Trẻ em khi đã bị đần độn do thiếu hụt Iốt thì không thể nào chữa được và tuổi thọ thường không cao. 

     Ở tuổi dậy thì thiếu Iốt thường gây bướu cổ, các biến chứng của bệnh bướu cổ, thiểu năng tuyến giáp. Khi bị thiểu năng giáp, luôn cảm thấy mệt mỏi, lúc nào cũng cảm thấy buồn ngủ, lao động nhanh mệt mỏi, không linh hoạt, tinh thần trì trệ...

     Ngoài ra, phụ nữ mang thai không được cung cấp đủ Iốt sẽ làm giảm phát triển trí tuệ ở trẻ, tăng nguy cơ tai biến sản khoa, dễ gây sảy thai, thai chết lưu, sinh non. 

Cần sử dụng muối Iốt thường xuyên

     Cơ thể con người không tự sản sinh ra Iốt nên cần phải bổ sung Iốt từ nguồn thức ăn bên ngoài. Mỗi ngày cơ thể chúng ta chỉ cần khoảng 250 - 750 microgram Iốt, Iốt sẽ theo nguồn thức ăn vào ruột, hấp thu vào máu. Nếu lượng Iốt trong cơ thể dư thừa, sẽ được đào thải ra ngoài theo nước tiểu. Nhưng thiếu hụt Iốt lại gây ra những nguy cơ lớn về rối loạn nội tiết và bệnh tật. Vì vậy để phòng chống các rối loạn do thiếu Iốt, người dân nên sử dụng muối Iốt thay cho muối thường trong ăn uống và chế biến thức ăn hàng ngày. Phải bổ sung Iốt liên tục mới đảm bảo đủ nhu cầu Iốt, không nên dùng một thời gian rồi dừng. 

     Trong tự nhiên, Iốt thường có trong tảo biển, rau chân vịt và một số loại hải sản… Tuy nhiên, nguồn cung cấp chính và chủ yếu cho con người là thông qua muối Iốt.

Cách sử dụng và bảo quản muối Iốt đúng cách

     Cách sử dụng muối Iốt cũng giống như muối thường. Muối Iốt có thể dùng để ướp thịt, cá, muối dưa cà, nêm thức ăn đang nấu trên bếp như bình thường.

     Cách bảo quản: sau khi mua về và khi sử dụng để trong lọ có nắp đậy hoặc túi nilông buộc kín. Do Iốt là chất dễ bay hơi nên lưu ý không rang muối Iốt, không để muối Iốt gần bếp lửa nóng hay nơi có ánh nắng chiếu vào. Dùng xong mỗi lần rửa lọ sạch, phơi khô xong lại dùng tiếp đợt khác.

     Muối Iốt không làm thay đổi mùi vị thức ăn mà hoàn toàn như muối thường, được dùng để cho vào thức ăn và làm cho thức ăn trở nên ngon hơn. Lượng Iốt được trộn vào muối an toàn cho cả người không thiếu Iốt.

  BS.Nguyễn Thanh Hiếu 

Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh