Đồng Nai hướng đến loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2023

​

     BS.CKI Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng khoa Ký sinh trùng và côn trùng, CDC Đồng Nai cho hay, để được công nhận đơn vị đạt tiêu chuẩn loại trừ sốt rét bắt buộc đơn vị đó phải thực hiện được 8 tiêu chí và điều kiện theo quy định, trong đó có tiêu chí bắt buộc là ít nhất 3 năm liên tục không có ca bệnh sốt rét nội địa trên địa bàn, cùng với các điều kiện cụ thể như: 100% các trường hợp bệnh sốt rét ngoại lai được báo cáo trong vòng 48 giờ kể từ khi phát hiện; 100% các trường hợp bệnh ngoại lai được điều tra trong 3 ngày kể từ khi phát hiện; đơn vị có khả năng xét nghiệm xác định trường hợp mắc bệnh sốt rét… 

     Bác sĩ Tùng cho biết, theo phân tích vùng dịch tễ sốt rét, hiện trên địa bàn tỉnh còn xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu là nằm trong vùng sốt rét lưu hành vừa, có 9 xã sốt rét lưu hành nhẹ. Dân số nguy cơ mắc sốt rét năm 2021 là gần 119 ngàn người được phân bố rộng rãi tại 5 huyện, trong đó tập trung nhiều ở 3 huyện Tân Phú, Vĩnh Cửu, Định Quán. Đây là những huyện có người dân đi làm theo mùa vụ cao, địa bàn nằm giáp ranh với các tỉnh Bình Phước, Lâm Đồng và Bình Thuận là những tỉnh có tỷ lệ mắc sốt rét còn cao, chính vì vậy nguy cơ người dân mang mầm bệnh từ các địa phương khác về. 

     Trước tình hình này, CDC Đồng Nai đã phối hợp với các trung tâm y tế, trạm y tế phường, xã tăng cường các hoạt động phòng chống sốt rét, tổ chức phun hoá chất diệt muỗi, tẩm mùng mền hoá chất, đẩy mạnh truyền thông phòng bệnh sốt rét tại các vùng trọng điểm.

     Cụ thể trong năm 2021, CDC Đồng Nai đã tiến hành xét nghiệm phát hiện ký sinh trùng sốt rét với số lam được thực hiện xét nghiệm là 21.649 (vượt 100% chỉ tiêu giao), kết quả không phát hiện ca bệnh nào. Đã phối hợp với trung tâm y tế các huyện Định Quán, Tân Phú, Vĩnh Cửu tổ chức phun hóa chất và tẩm mùng hóa chất cho 6 xã trọng điểm, kết quả đã có gần hơn 19,1 ngàn mùng đôi được tẩm hóa chất, phun hóa chất bảo vệ cho trên 39 ngàn nhân khẩu; tổ chức giám sát hoạt động chương trình sốt rét tại 11 huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh, hiện số điểm kính hiển vi hoạt động là 50/50 tổng số điểm kính, trong đó cụm kính hoạt động tốt chiếm tỷ lệ 80%; hàng tháng CDC Đồng Nai đều tổ chức các đợt giám sát dịch tễ, giám sát côn trùng… 

     Bên cạnh đó được sự tài trợ của dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artermisinin” (Dự án RAI3E), trong năm tỉnh cũng đã cấp được 5.172 test phát hiện nhanh bệnh sốt rét cho 6 huyện Tân Phú, Định Quán, Vĩnh Cửu, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ, Long Thành là các huyện thụ hưởng của dự án; cung cấp và giám sát việc quản lý và sử dụng kinh phí, thuốc sốt rét, hóa chất, trang thiết bị, vật tư, dụng cụ phòng chống sốt rét kịp thời đầy đủ…  “Nhờ làm tốt công tác phòng chống sốt rét, trong năm 2021 toàn tỉnh không ghi nhận ca mắc nào, 3 tháng đầu năm 2022 không có ca mắc sốt rét, đây chính là tiền đề vững chắc để Đồng Nai tiến tới loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2023” - BS Tùng chia sẻ.

Tăng cường truyền thông để người dân chủ động phòng bệnh

     BS.CKI Hồ Văn Hoài, Giám đốc TTYT huyện Vĩnh Cửu cho hay, năm 2020 huyện ghi nhận một ca mắc số rét, riêng năm 2021 huyện không có ca mắc nào. Để tiến tới mục tiêu loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2023 trên địa bàn huyện, trung tâm tiếp tục thực hiện nhiều biện pháp, trong đó tiến hành cấp phát mùng tẩm hoá chất, thuốc bôi để phòng chống muỗi đốt. Ngoài ra hàng năm trung tâm đều tổ chức các đợt tầm mùng hoá chất cho các hộ dân vùng trọng điểm; tăng cường tuyên truyền để người dân chủ động phòng chống bệnh, cùng với đó ở các địa bàn xã cũng sẽ nắm số lượng người dân thường xuyên đi rừng, đi rẫy sau khi về lại địa phương phải theo dõi sức khỏe và báo ngay cho nhân viên y tế khi phát hiện các triệu chứng bệnh để được xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

    Tại huyện Thống Nhất, BS.CKI Trần Mạnh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm y tế huyện cho hay, năm 2021 Thống Nhất là 1 trong 4 huyện được công nhận loại trừ bệnh số rét. Để bảo vệ thành quả này, huyện tiếp tục thực hiện nhiều biện pháp trong đó chú trọng đến việc quản lý địa bàn. Thông qua đội ngũ cộng tác viên thôn ấp để quản lý đến tận đối tượng qua đó nắm được những người nào thường xuyên đi làm ăn xa, đi làm rẫy, đi rừng từ đó hướng dẫn họ thực hiện các biện pháp phòng chống sốt rét như phải ngủ võng có mùng, sử dụng nhang trừ muỗi, bôi các loại thuốc trừ muỗi… Hướng dẫn họ sau khi làm ăn xa về thì theo dõi sức khỏe, nếu có dấu hiệu nghi ngờ bệnh sốt rét phải liên hệ ngay với trạm y tế xã để được lấy mẫu xét nghiệm. Hiện 5/10 xã đều có thể thực hiện xét nghiệm chẩn đoán bệnh sốt rét vì vậy hầu hết người dân khi có nhu cầu đều được xét nghiệm miễn phí, qua đó giúp phát hiện sớm mầm bệnh không để lây lan ra cộng đồng.

    Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Tùng, nhờ đẩy mạnh các hoạt động phòng chống sốt rét, trong những năm gần đây tình hình sốt rét luôn giữ được ổn định, số ca mắc sốt rét giảm rõ rệt chính vì vậy đang có tình trạng nảy sinh tâm lý chủ quan trong công tác phòng chống sốt rét trong cộng đồng. Người dân không còn nghĩ đến bệnh sốt rét, do đó việc tìm ra nguồn bệnh khó khăn hơn. Việc phát hiện ca bệnh sốt rét không kịp thời có thể gây lan nhiễm ca sốt rét tại chỗ phát sinh và biến địa phương từ vùng không còn sốt rét trở thành vùng sốt rét lưu hành.   

    Bên cạnh đó tạo sự chủ quan đối với nhân viên y tế trong việc chẩn đoán bệnh sốt rét, từ đó tạo ra nguy cơ điều trị trễ, ca bệnh sốt rét có thể trở thành ác tính và gây ra tử vong, chính vì vậy thời gian tới chúng tôi sẽ tăng cường công tác truyền thông, giám sát để có chỉ đạo kịp thời tránh tình trạng đáng tiếc xảy ra. Tăng cường công tác đào tạo nghiệp vụ chuyên môn nâng cao và đào tạo mới đối với các các bộ thực hiện công tác phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét. Đối với người dân đặc biệt là những người thường xuyên đi rừng rẫy cần nắm rõ các biện pháp phòng tránh sốt rét để biết cách tự bảo vệ cho mình.

Hoàn Lê