"Tháng giêng là tháng ăn chơi" - câu nói bình dị đã ăn sâu trong tiềm thức của bao thế hệ người Việt, gắn liền với nếp sinh hoạt dân dã. Tết là dịp được nghỉ ngơi, thư giãn sau một năm làm việc căng thẳng, cho nên các bậc cha mẹ thường cho con em mình thoải mái vui chơi, ăn uống. Từ đó, một số trẻ mắc các bệnh lý tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, nặng nề hơn là có thể bị ngộ độc thức ăn, nhất là ở trẻ nhỏ.
Chăm sóc trẻ bị rối loạn tiêu hóa tại Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai
Đường lây truyền bệnh tiêu chảy thường là đường phân - miệng: phân trẻ bị bệnh tiêu chảy làm nhiễm bẩn thức ăn, nước uống; trẻ bị tiêu chảy khi ăn uống thức ăn, nước uống này hoặc tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây. Ở nước ta, tiêu chảy trong dịp Tết có thể do vi khuẩn và virus gây nên.
Rối loạn tiêu hóa: là một dạng nhẹ của tiêu chảy với triệu chứng nôn ói và tiêu phân lỏng, không kèm theo sốt. Trẻ có chế độ ăn không phù hợp lứa tuổi, thức ăn có thành phần không cân đối, thức ăn "lạ" làm cho trẻ không thể hấp thu được thức ăn gây rối loạn tiêu hóa.
Ngộ độc thức ăn: là dạng bệnh nặng, với triệu chứng sốt cao, nôn ói nhiều và tiêu lỏng, đôi khi co giật.Trẻ nôn ói dữ dội, có khi nôn ra mật xanh làm trẻ mệt lả phải vào viện cấp cứu. Nguyên nhân là do thức ăn, nước uống bị nhiễm vi khuẩn có sinh độc tố.
Nếu trẻ nôn ói nhiều, tiêu chảy nhiều, sốt cao có thể dẫn đến tình trạng mất nước nặng, trẻ có thể tử vong nếu không được bù nước kịp thời.
Để giảm tác hại của mất nước do nôn ói và tiêu lỏng, cần cho trẻ uống các loại dung dịch bù nước, như: gói Oresol, viên Hydrite, nước cháo muối, nước muối đường... Đồng thời, cần theo dõi các triệu chứng khi trẻ bệnh nặng để mang trẻ đến cơ sở y tế điều trị kịp thời, như: sốt cao, khát nước nhiều, ăn bú kém, ói nhiều lần, tiêu phân lỏng liên tục, phân có lẫn máu.
Biết được nguyên nhân gây tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa và ngộ độc thức ăn, chúng ta cần giáo dục cho trẻ những thói quen tốt trong ăn uống, như: rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; sử dụng nhà vệ sinh và giữ gìn sạch sẽ sau khi đi vệ sinh; ăn chín, uống sôi; không ăn thức ăn lạ không có trong thực đơn thường sử dụng; không ăn thức ăn bị nhiễm bẩn, thức ăn không rõ nguồn gốc, thức ăn có mùi vị bất thường.
Các bậc phụ huynh cũng phải chú ý chăm lo chế độ dinh dưỡng cho con em mình, nhằm tránh cho trẻ khỏi bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa và ngộ độc thức ăn, để cả gia đình cùng hưởng một mùa xuân trọn vẹn.
Thạc sĩ Nguyễn Trọng Nơi
(Phó giám đốc Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai)
