Làm gì để giảm tai biến sản khoa?

 

     Theo thống kê của Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2016, tổng số ca tai biến sản khoa ở các bệnh viện trong tỉnh là 34 ca (giảm 4 ca so với cùng kỳ năm 2015). Trong đó, phần lớn nguyên nhân do băng huyết sau sinh, sản giật, vỡ tử cung, nhiễm trùng sau sinh, phá thai...  

      Riêng tại Bệnh viện ĐK Đồng Nai, trong 6 tháng đầu năm 2016 có 17 trường hợp tai biến sản khoa, trong đó tai biến gặp nhiều nhất là băng huyết sau sinh (7 ca), tiền sản giật nặng (3 ca), nhiễm trùng hậu sản (3 ca)… Theo ThS.BS Nguyễn Mạnh Hoan - Trưởng khoa Sản, Bệnh viện ĐK Đồng Nai, hiện nay việc khám thai định kỳ chưa thực sự được các thai phụ tuân thủ, nhiều thai phụ không hề phát hiện bệnh lý khi mang thai. Trong thực tế, nhiều thai phụ có dấu hiệu “bất thường” nhưng vẫn nghĩ đó là bình thường, lúc đưa đến bệnh viện thì đã quá muộn. Chẳng hạn như thai phụ bị nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt lại chủ quan cho rằng mình bị cảm gió thông thường, trong khi đây chính là biểu hiện cho nguy cơ tiềm ẩn sản giật. Hay trong quá trình mang thai, thai phụ không khám thai định kỳ nên không phát hiện được tình trạng cạn ối, tiền sản giật, nhau tiền đạo, thai chậm phát triển trong tử cung. Do đó, trước mỗi ca sinh, bác sĩ đều phải đối diện với những vấn đề tai biến của sản phụ và trẻ sơ sinh. Bởi, chỉ cần một diễn biến bất thường nào đó xảy ra ngoài ý muốn cũng sẽ dẫn đến tai biến sản khoa và các tai biến này thường diễn ra rất nhanh nên các bác sĩ không thể can thiệp tốt nhất. Có những tai biến dù bác sĩ đã rất cố gắng nhưng vẫn không tránh được những hậu quả nghiêm trọng cho bà mẹ và trẻ sơ sinh, như tai biến vỡ tử cung, thuyên tắc phổi do nước ối, băng huyết sau sinh… 

     Khi nhớ lại lần vượt cạn mới đây của vợ mình là chị N.T.K.Thanh (28 tuổi, ngụ tại phường Long Bình, TP.Biên Hòa), anh T.V.Tuấn vẫn chưa hết lo sợ. Theo lời kể của anh, chị Thanh mang thai lần thứ nhất ở tuần thứ 38, sau khi thấy vợ kêu đau bụng và thấy nước ối chảy ra từ cơ thể của vợ, anh nhanh chóng đưa chị vào phòng khám tư nhân gần nhà để khám thai. Sau đó các bác sĩ ở đây cho biết chị có dấu hiệu sinh và khuyên anh nên đưa vợ vào Bệnh viện ĐK Đồng Nai để sinh nở. Sau khi nhập viện, các bác sĩ khoa Sản của Bệnh viện ĐK Đồng Nai xác định chị Thanh bị vỡ ối suy thai cấp, ngay lập tức chị Thanh được chỉ định mổ cấp cứu. Trong quá trình chờ đợi ca mổ, anh Tuấn được y tá thông báo chị Thanh lên cơn hen và khoa Sản phải mời thêm bác sĩ khoa Hô hấp hỗ trợ cấp cứu. Sau 2 tiếng phẫu thuật, mẹ con chị Thanh đã “mẹ tròn, con vuông”. Hiện sức khỏe chị Thanh và em bé đã ổn định và đã được xuất viện. 

     Theo bác sĩ Hoan, chị Thanh được chuyển viện từ một Phòng khám đa khoa tư nhân, khi nhập viện bệnh nhân không trình sổ khám thai định kỳ. Trước tình trạng này, bác sĩ buộc phải đưa ra các quyết định điều trị hợp lý nhất, rất may trong quá trình phẫu thuật được sự hỗ trợ cấp cứu kịp thời của các bác sĩ khoa Hô hấp nên hai mẹ con chị Thanh đã “mẹ tròn, con vuông”. Qua trường hợp này, một lần nữa cho thấy tầm quan trọng của việc khám thai định kỳ, nếu sản phụ khám thai tại một cơ sở y tế có chuyên khoa sản từ đầu đến cuối thai kỳ thì khi bệnh nhân nhập viện chuyển dạ sinh, qua theo dõi sổ khám thai thì bác sĩ sẽ biết rõ bệnh nhân có tiền sử bị bệnh gì không, có thể sinh thường hay sinh mổ, từ đó hoàn toàn chủ động tiếp nhận và đưa ra chỉ định tốt nhất, giảm thiểu những nguy cơ tai biến không đáng có. 

     BS.CKI Nguyễn Thị Kim Thanh - Phó Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh cho biết, để hạn chế tối đa tai biến sản khoa cho sản phụ, ngành Y tế đã triển khai nhiều hoạt động dự phòng và điều trị tai biến sản khoa. Cụ thể như: tăng cường công tác quản lý thai nghén tại cộng đồng; theo dõi chặt chẽ thai nghén có nguy cơ trong thai kỳ; chăm sóc tốt sản phụ trong 2 giờ đầu sau sinh tại phòng sinh; thường xuyên kiểm tra giám sát phương án dự phòng tai biến sản khoa; tập huấn người đỡ đẻ có kỹ năng, chăm sóc thiết yếu bà mẹ, trẻ sơ sinh trong và ngay sau khi đẻ; cung cấp đầy đủ thuốc thiết yếu và thuốc cấp cứu sản khoa; giám sát hỗ trợ các cô đỡ thôn bản thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc bà mẹ có thai và sau sinh tại cộng đồng; tăng cường cách tiếp cận và vận động các sản phụ ở các nương rẫy về Trạm Y tế để khám thai và sinh đẻ tại cơ sở y tế; duy trì công tác truyền thông - giáo dục sức khỏe về làm mẹ an toàn tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số… Cùng với việc tuyên truyền khuyến khích thai phụ khám và quản lý thai nghén trong suốt thai kỳ tại những cơ sở y tế có chuyên môn về sản khoa, ngành Y tế cũng chỉ đạo các bệnh viện xây dựng lại quy trình đỡ đẻ an toàn, chỉ đạo tổ chức những buổi thực hành, tập huấn liên tục các chuyên đề về phòng ngừa tai biến sản khoa cũng như cách xử trí cấp cứu khi có tai biến xảy ra cho các bác sĩ chuyên khoa sản của các bệnh viện trong tỉnh. Đồng thời cũng chỉ đạo tăng cường chuyển giao kỹ thuật về sản khoa cho tuyến dưới; yêu cầu các bệnh viện chuyển bệnh nhân lên tuyến trên điều trị nếu vượt quá khả năng điều trị của bệnh viện.

     Bên cạnh những nỗ lực giảm thiểu tai biến sản khoa của ngành Y tế rất cần sự phối hợp của sản phụ trong việc theo dõi sức khỏe thai kỳ. Bác sĩ Hoan khuyến cáo, để có một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn thì trong quá trình mang thai, các sản phụ cần tiến hành theo dõi và khám thai định kỳ tại các cơ sở y tế có chuyên khoa sản để các bác sĩ có những tiên lượng trước như sinh khó hay dễ, có nguy cơ tiền sản giật hay không… Việc mổ lấy thai cũng phải tùy trường hợp, chỉ khi không thể sinh tự nhiên hay chuyển dạ quá lâu mới nên đề nghị mổ, bởi mổ lấy thai thường gây nên những biến chứng không mong muốn. Ngoài ra, thai phụ cũng cần thực hiện chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, ăn uống khoa học và bảo đảm dinh dưỡng cho cả mẹ và con; tiêm đầy đủ các loại vắc xin cần thiết để phòng bệnh cho cả mẹ và con...