Nhiều hoạt động dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con

​Nhiều kết quả đạt được

     Theo báo cáo của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (DPLTMC) được triển khai trong thời gian qua đã đem lại chuyển biến tích cực. Số PNMT phát hiện nhiễm HIV giảm dần tương ứng với số trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm cũng giảm. Năm 2012 tỷ lệ nhiễm HIV từ PNMT là 0,11% thì đến năm 2016 giảm xuống còn 0,05%. Năm 2013 có 37 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV thì đến năm 2016 giảm xuống còn 22 trẻ. 6 tháng đầu năm 2017 ghi nhận 8 ca nhiễm HIV từ PNMT, giảm 50% so với cùng kì. Đặc biệt trong “Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con” năm 2017 không ghi nhận PNMT nào bị nhiễm HIV, chưa ghi nhận trẻ nào bị nhiễm HIV từ mẹ, kể cả những ca PNMT được phát hiện và dự phòng ở giai đoạn muộn. Trong 5 năm gần đây tỷ lệ nhiễm HIV ở PNMT dao động trong khoảng 0,02 đến 0,05%. 

 

     Bác sĩ Nguyễn Giỏi – Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho hay, có được kết quả trên là nhờ vào sự nỗ lực và triển khai đồng bộ của cả hệ thống chính trị, trong đó ngành y tế đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tổ chức thực hiện và giám sát chặt chẽ quá trình triển khai tại các cơ sở chăm sóc, dịch vụ y tế cho PNMT. Tuy nhiên, hiện nay công tác này vẫn còn gặp những khó khăn như: Nhiều PNMT vẫn chưa được tiếp cận với các dịch tư vấn xét nghiệm tự nguyện HIV, đặc biệt là PNMT ở những vùng kinh tế khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Công tác chuyển gửi PNMT nhiễm HIV giữa các cơ sở tư vấn xét nghiệm và cơ sở điều trị HIV chưa đồng bộ dẫn đến việc mất dấu bệnh nhân. Nguồn kinh phí trung ương bị cắt giảm hoàn toàn trong khi nguồn kinh phí địa phương chưa thể bù đắp kịp cũng đã khiến chương trình sẽ gặp khó khăn trong thời gian tới…

Hướng đến loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con 

     Trong tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2017, mục tiêu được đặt ra là loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con, giảm số PNMT nhiễm HIV, tăng cường các dịch vụ chăm sóc PNMT nhiễm HIV….  

     Theo bác sĩ Giỏi, để thực hiện được các mục tiêu trên, trong tháng cao điểm sẽ tập trung vào một số hoạt động như: Tăng cường truyền thông về lợi ích của việc điều trị bằng thuốc ARV sớm trong những tháng đầu của thai kỳ ở phụ nữ mang thai nhiễm HIV vào các đối tượng đích là phụ nữ mang thai, trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ nhiễm HIV... Quảng bá, giới thiệu địa chỉ các cơ sở cung cấp các can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (DPLTMC) sẵn có tại địa phương, đơn vị. Đẩy mạnh công tác tư vấn xét nghiệm HIV cho PNMT ngay từ lần đầu đến khám thai tại các cơ sở y tế. Mở rộng các điểm tư vấn xét nghiệm HIV cho PNMT tại tuyến xã. Tăng cường hình thức xét nghiệm lưu động tại nơi có số ca mắc HIV cao, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đảm bảo đủ test để xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai, đặc biệt là đối tượng có nguy cơ cao. 

    Ngoài ra, sẽ tăng cường cơ chế phối hợp để chuyển gửi hiệu quả giữa cơ sở phát hiện PNMT nhiễm HIV với cơ sở chăm sóc và điều trị HIV/AIDS, đảm bảo PNMT nhiễm HIV được đồng thời chăm sóc thai nghén và điều trị bằng ARV. Đảm bảo việc cung ứng thuốc ARV liên tục, sử dụng phác đồ điều trị phù hợp cho PNMT nhiễm HIV để giảm tối đa tình trạng trẻ nhiễm HIV từ mẹ. Áp dụng phác đồ điều trị DPLTMC mới có tên là B+, theo đó tất cả PNMT khi phát hiện nhiễm HIV đều được điều trị không phụ thuộc tuổi thai, tình trạng lâm sàng như trước đây. Một điểm mới trong chương trình DPLTMC năm nay, đó là đã tổ chức tập huấn và triển khai xét nghiệm tại chỗ bằng test nhanh HIV bằng cách lấy máu đầu ngón tay ở tuyến xã phường. Cùng với đó là việc áp dụng phác đồ điều trị HIV mới không phụ thuộc vào số lượng tế bào CD4 đã giúp cho nhiều PNMT nhiễm HIV có cơ hội sinh ra những đứa con khỏe mạnh.

     Từ đầu năm đến tháng 3/2017, toàn tỉnh đã thực hiện xét nghiệm cho 13.209 PNMT trong đó có 4.397 PNMT được xét nghiệm trong thời kỳ khám thai, 8.812 PNMT được xét nghiệm trong thời kỳ chuyển dạ, có 8 PNMT có kết quả HIV (+), 2 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được điều trị dự phòng, có 9 trẻ đã có kết quả HIV (-) đang được điều trị chờ đủ 18 tháng để làm xét nghiệm khẳng định.

​Hoàn Lê