Tiêm vắc xin ComBE Five thay Quinvaxem
Nửa cuối năm 2018, Bộ Y tế đã lựa chọn vắc xin 5 trong 1 ComBE Five thay thế vắc xin Quinvaxem. Vắc xin ComBE Five do Ấn Độ sản xuất, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành ở Việt Nam từ tháng 5/2017, có giá trị trong 5 năm. Đây là vắc xin có thành phần tương tự như vắc xin Quinvaxem, có hiệu quả phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib, đạt tiêu chuẩn tiền thẩm định của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Vắc xin này đã được sử dụng ở hơn 43 quốc gia với hơn 400 triệu liều.
Theo Bộ Y tế, năm 2016 vắc xin ComBE Five được sử dụng thí điểm tại 4 huyện của tỉnh Hà Nam. Kết quả cho thấy, sau khi tiêm chủng vắc xin ComBE Five chỉ ghi nhận một số phản ứng thông thường xuất hiện vào ngày thứ nhất sau tiêm vắc xin, bao gồm phản ứng tại chỗ tiêm như: đau, quầng đỏ với tỷ lệ từ 5-15%, sốt tỷ lệ 34-39%, không ghi nhận bất kỳ phản ứng nghiêm trọng nào sau tiêm.
Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch là cách tốt nhất để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ.
Dự kiến việc chuyển đổi sử dụng vắc xin ComBE Five sẽ được triển khai trên toàn quốc từ tháng 6 và 7 năm 2018. Trước khi triển khai trên toàn quốc, Dự án Tiêm chủng mở rộng đã triển khai trước tại 4 tỉnh Hà Nam, Bình Định, Kon Tum, Đồng Tháp để có thêm kinh nghiệm về triển khai trên diện rộng tại hơn 11 ngàn điểm tiêm toàn quốc.
Lịch tiêm chủng vắc xin ComBE Five không thay đổi, trẻ dưới 1 tuổi cần được tiêm đủ 3 mũi vào lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi. Trẻ em được tiêm 1 hoặc 2 mũi vắc xin Quinvaxem sẽ tiếp tục sử dụng vắc xin ComBE Five cho các mũi tiêm tiếp theo.
Triển khai thêm vắc xin bại liệt theo đường tiêm
Cũng theo Bộ Y tế, từ tháng 8/2018, lúc 5 tháng tuổi, trẻ sẽ được tiêm 1 mũi vắc xin bại liệt có tên là IPV trong chương trình Tiêm chủng mở rộng. WHO khuyến cáo, các quốc gia đang sử dụng vắc xin bại liệt uống bOPV, cần sử dụng thêm 1 liều vắc xin bại liệt tiêm cho trẻ dưới 1 tuổi trong lịch tiêm chủng thường xuyên.
Vắcxin bại liệt IPV là vắcxin bất hoạt, chứa các tuýp virus bại liệt đã chết, được sử dụng dưới dạng vắc xin tiêm. Tiêm 1 mũi vắcxin IPV có chứa cả 3 tuýp kháng nguyên bại liệt tuýp 1, 2 và 3 giúp tăng cường miễn dịch đối với tuýp 1 và tuýp 3; đồng thời gây miễn dịch phòng bệnh đối với tuýp 2 cho trẻ sử dụng 3 liều bOPV.
Vắc xin IPV sử dụng trong chương trình Tiêm chủng mở rộng 2018 là vắc xin của hãng Sanofi -Pháp sản xuất, đã được cấp phép đăng ký lưu hành tại Việt Nam. Vắcxin này do Liên minh toàn cầu vắc xin và tiêm chủng (GAVI) hỗ trợ và được cung ứng bởi Quỹ Nhi đồng liên hiệp quốc (UNICEF). Vắc xin IPV đã được đăng ký lưu hành sử dụng tại Pháp từ năm 1982 và sử dụng tại 111 quốc gia, với 540 triệu liều. Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành vắc xin bại liệt tiêm IPV từ năm 2015.
Theo đó, các tổ chức sẽ cung ứng vắc xin cho Việt Nam trong hai đợt vào tháng 3 và tháng 8/2018 với tổng số liều là 1.910.000 liều. Từ tháng 6/2018, vắcxin này sẽ được triển khai thí điểm tại 4 tỉnh, thành phố là: Vĩnh Phúc, Đà Nẵng, Gia Lai và Vĩnh Long. Sau đó sẽ được triển khai mở rộng ra toàn quốc. Cùng với việc tiếp tục cho trẻ 2,3,4 tháng tuổi uống 3 liều vắc xin bại liệt bOPV (vắc xin bại liệt 2 tuýp), từ tháng 8/2018 trẻ sẽ được tiêm 01 mũi vắc xin IPV lúc 5 tháng tuổi trong lịch tiêm chủng thường xuyên.
Sử dụng vắc xin Sởi - Rubela do Việt Nam sản xuất
Hiện nay, Việt Nam đã sản xuất được vắc xin Sởi - Rubella trên cơ sở chuyển giao công nghệ từ Nhật Bản, vắc xin này đã bước đầu thay thế cho vắc xin ngoại nhập trước đây và đã được tiêm gần 8 ngàn liều cho trẻ từ 18 đến 24 tháng tuổi từ tháng 2/2018, đến nay cả nước chưa ghi nhận trường hợp phản ứng nặng nào.
Vắc xin Sởi - Rubella do Trung tâm Nghiên cứu, Sản xuất Vắc xin và Sinh phẩm Y tế (Polyvac) thuộc Bộ Y tế sản xuất, do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản hỗ trợ. Dự án được Polyvac triển khai từ tháng 5/2013 và tiến hành trong gần 5 năm với ngân sách khoảng 700 triệu yên Nhật. Việt Nam là một trong 25 quốc gia trên thế giới và là nước thứ 4 tại Châu Á sản xuất thành công vắc xin MR, sau Nhật Bản, Ấn Độ và Trung Quốc.
ThS.BS Trần Minh Hòa
Trung tâm Y tế dự phòng Đồng Nai